We hebben al veel blogs geschreven over afbeeldingen. Voor websites zijn afbeelding namelijk als zuurstof. De algehele conclusie is meestal: je kunt beter meer afbeeldingen hebben dan afbeeldingen van goede kwaliteit. En het liefst natuurlijk allebei. We zien bij steeds meer klanten dat afbeeldingen vanaf smartphones op de website gebruikt worden. Een goede trend!
Maar dan komen we bij het volgende punt: welke foto’s mag je eigenlijk wel en welke mag je niet gebruiken op je website? Hoe zit het met auteursrecht en portretrecht? Wat moeten we doen met die toevallige voorbijganger? Of wat als er een ex-medewerker op de foto staat? Daar ga ik je vandaag antwoord op geven! Owja, onderstaande geldt uiteraard ook voor video’s.
Auteursrecht
Over al het origineel werk wat je maakt, heb je auteursrecht. Hier hoef je verder niets voor te doen, op het moment dat je iets maakt heb je dit recht. Op het moment dat je een foto of document maakt, wordt hier meestal de datum en tijd automatisch bij opgeslagen.
Jouw auteursrecht moet je wel kunnen bewijzen. De automatisch opgeslagen datum en tijd zijn hierbij niet voldoende. Voor foto’s kun je redelijk gemakkelijk bewijzen dat jij de eerste met de foto was. Je kunt hem bijvoorbeeld naar jezelf mailen of via Whatsapp versturen. Dit is veel moeilijker te manipuleren en dit maakt je bewijslast sterker.Auteursrecht voor bedrijven met personeel
Wanneer sprake is van een arbeidsovereenkomst en de medewerker maakt onder werktijd een document of een foto die valt onder de taakomschrijving van de medewerker, dan krijgt de werkgever automatisch het auteursrecht. Het auteursrecht van deze blog bijvoorbeeld is van eResults.
Als ik echter onder werktijd iets maak waar auteursrecht op valt uit liefhebberij, iets wat niet onder mijn taakomschrijving valt, dan blijft het auteursrecht hiervan bij mij (de medewerker). Denk hierbij bijvoorbeeld aan een foto van een bloemetje tijdens de middagwandeling of een gedicht over het november-weer.
Huur je een freelancer in voor een opdracht? Bijvoorbeeld een fotograaf of een tekstschrijver, dan is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Het auteursrecht op hetgeen de freelancer maakt, blijft dan ook bij de freelancer.
Voor al het bovenstaande geldt dat je ook andere afspraken kunt maken. Wanneer er geen afspraken gemaakt zijn, dan gelden automatisch bovenstaande regels.
En hoe zit het dan met portretrecht?
Portretrecht gaat over mensen die herkenbaar op een foto staan. Dit is niet alleen als je gezicht in beeld is, maar ook als uit de omgeving op te maken is dat jij het bent. Denk aan specifieke attributen, een lichaamshouding of de omgeving waarin de foto genomen is. Een balkje voor de ogen is dus niet voldoende om portretrecht op te heffen. Binnen portretrecht wordt er onderscheid gemaakt tussen een portret dat in opdracht is gemaakt en een portret dat niet in opdracht is gemaakt.
Portret in opdracht
Als er een foto van je gemaakt wordt waar opdracht voor gegeven is, dan heb jij daar portretrecht op. De maker van de foto heeft het auteursrecht. Voor het publiceren van deze foto is toestemming nodig van degene met portretrecht en degene met auteursrecht.
Portret zonder opdracht
Wanneer je het hier niet mee eens bent moet je een ‘redelijk belang’ hebben waarom de foto niet gepubliceerd zou mogen worden. Dit kan een financieel belang zijn, beroemdheden kunnen bijvoorbeeld geld verdienen met hun portret. Meestal gaat het echter om privacy, je kunt het uiteraard niet fijn vinden als je ‘zomaar’ op internet terecht komt. Maarja, als jij toevallig in beeld bent als een sterk nieuwswaardige foto gemaakt wordt, dan heb je meestal pech. Het nieuwsbelang gaat dan voor jouw belang.
In de openbare ruimte
Foto’s en video’s die genomen worden in de openbare ruimte mogen vrijwel altijd gepubliceerd worden, mits degene die publiceert de belangen van toevallige passanten wel afgewogen heeft. Er zit bijvoorbeeld wel een redelijk verschil tussen topless zonnende vrouwen op het strand of terrasbezoekers.
Uiteraard moet het voor de toevallige voorbijganger wel mogelijk zijn om te zien dat hij of zij op de foto gezet wordt. Stiekeme foto’s maken mag gelukkig niet!
Hoe zit het met ex-medewerkers?
Een bedrijfsfotoshoot is natuurlijk altijd een leuk idee, hoe persoonlijker je de website maakt, hoe beter. Is de foto dan alleen onbruikbaar als een medewerker weg gaat? Dat ligt geheel aan de afspraken die je met de medewerker maakt.
Tijdens de fotoshoot mag je ervan uitgaan dat iedereen met portretrecht begrijpt dat de foto’s gepubliceerd kunnen worden. Toch is het goed dit wel uitdrukkelijk te vermelden en te zorgen dat mensen vooraf bezwaar kunnen maken. Dit is ook een goed moment om alvast afspraken te maken over het portretrecht bij ontslag.
Als je dit niet doet kan een (ex)medewerker altijd beroep doen op het portretrecht. Je moet dan de afspraken maken bij het ontbinden van de arbeidsovereenkomst en dan kunnen de belangen heel anders zijn dan tijdens de fotoshoot.
Foto’s. Doen!
Ja, er komt best wat bij kijken voor die foto of video op je website staat. Op zich is de wetgeving rondom auteurs- en portretrecht best wel logisch en met name gericht op probleemgevallen. Maak goede afspraken met elkaar als je foto’s of video’s voor jouw bedrijf laat maken, dan zit je altijd veilig. Ik hoop dat dit verhaal je op weg heeft geholpen. Mocht je nog vragen hebben, klop dan gerust even aan!
